روش‌های ضدعفونی سالن‌های مرغداری برای جلوگیری از بیماری‌ها
سلامت طیور یکی از ارکان اصلی در صنعت پرورش مرغ محسوب می‌شود. رعایت بهداشت و ضدعفونی اصولی سالن‌های مرغداری نه‌تنها به افزایش راندمان تولید کمک می‌کند، بلکه نقشی اساسی در پیشگیری از شیوع بیماری‌ها و حفظ سلامت مصرف‌کنندگان دارد.
در این مقاله از نغمه تورنگ طلایی، قصد داریم روش‌های علمی، عملی و موثر برای ضدعفونی سالن‌های مرغداری را بررسی کنیم و اهمیت رعایت بهداشت را از ابعاد مختلف واکاوی نماییم. تا انتها همراه ما باشید.
فروش تجهیزات سالن های مرغداری در نغمه تورنگ طلایی
09126070959 و 09128890800
چرا بهداشت طیور باید رعایت شود؟
در ظاهر شاید بهداشت طیور تنها یک اقدام پیشگیرانه تلقی شود، اما در باطن، این اقدام پایه و اساس موفقیت اقتصادی و تولیدی در صنعت مرغداری است. رعایت بهداشت به دو دلیل عمده ضروری است:
-
افزایش کیفیت و کمیت تولید
پرندگانی که در محیطی بهداشتی رشد می‌کنند، وزن‌گیری سریع‌تری دارند، کمتر بیمار می‌شوند و تلفات کمتری دارند. این موضوع مستقیماً منجر به افزایش سوددهی واحد پرورش خواهد شد.
-
2. عرضه محصول سالم به بازار
حفظ سلامت طیور به معنی عرضه گوشت و تخم مرغ سالم‌تر به بازار است. این امر نقش مؤثری در سلامت عمومی جامعه دارد و از انتقال بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان جلوگیری می‌کند.
بنابراین، ضدعفونی مستمر و علمی سالن‌ها، شناسایی منابع آلودگی، کنترل عوامل بیماری‌زا و آموزش پرسنل بخشی از اقدامات ضروری در هر مرغداری محسوب می‌شود.
شناخت عوامل بیماری‌زا در سالن های مرغداری
برای مبارزه مؤثر با بیماری‌ها، ابتدا باید عوامل بیماری‌زا را به درستی بشناسید. این عوامل معمولاً شامل موارد زیر است:
- باکتری‌ها (مثل سالمونلا، ای‌کولای)
- ویروس‌ها (مثل نیوکاسل، آنفلوانزا)
- قارچ‌ها (مانند آسپرژیلوس)
- تک‌یاخته‌ها (مانند کوکسیدیا)
- انگل‌ها (مثل شپش، کنه و کرم‌ها)
این عوامل می‌توانند از راه‌های مختلفی وارد محیط مرغداری شوند، از جمله: از طریق آب آلوده، خوراک، وسایل حمل و نقل، پرندگان مهاجر، مدفوع، افراد، جوندگان و حتی تخم مرغ‌های آلوده.
بنابراین لازم است برای قطع چرخه انتقال بیماری، همه مسیرهای ورود احتمالی شناسایی و کنترل شوند.
اصول کلی پیشگیری از بیماری‌ها در مرغداری
قبل از ورود به بحث تخصصی ضدعفونی، بهتر است برخی اصول مهم پیشگیری را مرور کنیم:
- محدودسازی رفت‌وآمد افراد: ورود افراد متفرقه به سالن‌ها باید به شدت کنترل شود. پرسنل باید لباس، کفش و وسایل مخصوص به مرغداری داشته باشند. استفاده از دوش ورودی، تعویض لباس و ماسک الزامی است.
- نصب حوضچه‌های ضدعفونی: در ورودی سالن‌ها باید حوضچه‌هایی با محلول ضدعفونی‌کننده قرار داده شود تا چکمه‌ها، لاستیک خودروها و چرخ‌دستی‌ها هنگام ورود پاکسازی شوند.
- مقابله با جوندگان و پرندگان وحشی: جوندگان مانند موش‌ها ناقل اصلی بسیاری از بیماری‌ها هستند. نصب تله، سم پاشی دوره‌ای، بستن شکاف‌ها و منافذ باید به طور جدی انجام شود. همچنین از ورود پرندگان مهاجر به سالن باید جلوگیری شود.
- ضدعفونی آب و خوراک: آب آشامیدنی طیور باید با کلر یا دیگر مواد ضدعفونی‌کننده تصفیه شود. تجهیزات آبخوری و دانخوری نیز باید مرتب شسته و ضدعفونی گردند.
روش‌های ضدعفونی سالن مرغداری
ضدعفونی سالن‌ها به دو دسته کلی تقسیم می‌شود:
- ضدعفونی شیمیایی
- ضدعفونی فیزیکی
الف) روش‌های شیمیایی ضدعفونی سالن مرغداری
این روش بر استفاده از مواد شیمیایی مؤثر برای نابودی میکروارگانیسم‌ها استوار است. مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
-
گازدهی با فرمالین و پرمنگنات پتاسیم
یکی از مؤثرترین روش‌ها برای ضدعفونی کل سالن، استفاده از گاز فرمالدئید است. مراحل کار:
- تخلیه کامل کود و فضولات
- شستشوی کامل سالن با آب و مواد شوینده
- خشک شدن کامل دیوار و کف سالن
- بستن تمام منافذ ورود و خروج هوا
- قرار دادن سینی‌های فلزی در نقاط مختلف سالن
- ریختن 20 گرم پرمنگنات پتاسیم در هر سینی برای هر متر مکعب فضا
- افزودن 40 سی‌سی فرمالین 40% به سینی‌ها (حتماً فرمالین روی پرمنگنات ریخته شود)
- ترک فوری سالن و بستن درب‌ها
نکته: پس از 24 تا 48 ساعت، درب‌ها باز شده و سالن تهویه گردد.
-
اسپری‌کردن محلول ضدعفونی
ترکیب فرمالین با آب به نسبت 1:1 به صورت اسپری روی دیوارها و کف سالن پاشیده می‌شود. سایر مواد ضدعفونی مانند:
- یدوفور
- گلوتارآلدئید
- ترکیبات آمونیوم چهار ظرفیتی
- کلرین‌ها (هیپوکلریت سدیم)
با غلظت مناسب، می‌توانند در دوره‌های مختلف مورد استفاده قرار گیرند.
-
ضدعفونی تجهیزات و وسایل
وسایل پرورش مانند آبخوری، دانخوری، قفس‌ها و حتی لباس کارگران باید با محلول‌های ضدعفونی شسته و سپس آبکشی شوند. این مرحله باید با دقت انجام شود زیرا این وسایل کانون‌های مهم انتقال بیماری هستند.
ب) روش‌های فیزیکی ضدعفونی سالن مرغداری
در این روش‌ها، عوامل محیطی مانند حرارت، نور و تهویه نقش اصلی را در نابودی عوامل بیماری‌زا دارند.
-
تخلیه کامل سالن
خارج کردن همه تجهیزات، فضولات و مواد آلی اولین گام در ضدعفونی فیزیکی است.
-
شستشوی فشار قوی
استفاده از شلنگ‌های فشار بالا برای شستشوی کف، دیوار و سقف با آب گرم و شوینده‌ها (مانند سود سوزآور) بسیار مؤثر است.
-
خشک‌کردن سالن
خشک بودن محیط یکی از دشمنان اصلی میکروارگانیسم‌هاست. بعد از شستشو باید اجازه داده شود سالن به طور کامل خشک شود. این کار می‌تواند با باز نگه داشتن پنجره‌ها و بهره‌گیری از تهویه طبیعی یا مصنوعی صورت گیرد.
-
نور خورشید
اشعه ماوراء بنفش خورشید نقش ضدعفونی‌کنندگی دارد. در مناطقی با آفتاب مناسب، باز نگه داشتن پنجره‌ها برای چند روز می‌تواند محیط سالن را از میکروب‌ها پاک کند.
-
استفاده از شعله افکن (حرارت مستقیم)
در برخی موارد، با استفاده از شعله‌افکن یا مشعل گازی، کف و دیواره‌ها حرارت‌دهی می‌شوند. این روش برای حذف تخم‌های انگلی، قارچ‌ها و برخی ویروس‌ها بسیار مفید است.
نکات مهم در فرآیند ضدعفونی سالن های مرغ داری
- برنامه‌ریزی دقیق: لازم است زمان‌های خاصی برای ضدعفونی سالن‌ها در نظر گرفته شود، مانند پیش از ورود جوجه‌های جدید یا پس از پایان دوره پرورش
- محاسبه دقیق مواد: استفاده صحیح و به اندازه مواد ضدعفونی اهمیت زیادی دارد؛ غلظت بیش از حد می‌تواند خطرناک و غلظت پایین بی‌اثر باشد.
- آموزش پرسنل: کارگران مرغداری باید در مورد نحوه صحیح شستشو، استفاده از مواد ضدعفونی، ایمنی فردی و اهمیت بهداشت آموزش ببینند.
- کنترل مداوم: باید به طور منظم از سطوح، آب، خوراک و حتی پرنده‌ها نمونه‌برداری شود تا از وضعیت بهداشتی محیط مطمئن شوید.
- دوره خالی‌ماندن سالن: بعد از ضدعفونی، سالن باید حداقل 7 تا 10 روز خالی بماند تا کلیه عوامل بیماری‌زا از بین بروند.
جمع بندی
ضدعفونی سالن‌های مرغداری تنها یک مرحله از فرآیند بهداشت طیور نیست، بلکه ستون اصلی موفقیت در پرورش صنعتی پرندگان به شمار می‌رود. با اجرای دقیق و اصولی روش‌های فیزیکی و شیمیایی ضدعفونی، می‌توان از بروز بسیاری از بیماری‌ها جلوگیری کرد، هزینه‌های درمانی را کاهش داد، تلفات را به حداقل رساند و در نهایت، محصولی با کیفیت و سالم به بازار عرضه نمود.
به خاطر داشته باشید که هر سرمایه‌گذاری در زمینه بهداشت، در بلندمدت سودی چندین برابر به همراه خواهد داشت. پس از همین امروز، برنامه ضدعفونی مرغداری خود را با دقت و جدیت بیشتری دنبال کنید.
منتشر شده توسط : نغمه تورنگ طلایی