جوجه‌کشی یک فرآیند حیاتی در صنعت دامداری و پرورش طیور است که به منظور تولید جوجه‌های سالم و با کیفیت صورت می‌گیرد. دستگاه‌های جوجه‌کشی یا انکوباتورها به عنوان وسیله‌های اصلی در این فرآیند شناخته می‌شوند که با ایجاد شرایط محیطی مناسب، تخم‌های نطفه‌دار را به جوجه‌های سالم و آماده برای پرورش تبدیل می‌کنند. این دستگاه‌ها نه تنها به دمای دقیق و رطوبت مناسب اهمیت می‌دهند بلکه از تکنولوژی‌های پیشرفته برای کنترل محیط جوجه‌کشی استفاده می‌کنند.

در این نوشتار از نغمه تورنگ طلایی، به بررسی وظایف، اجزاء و اهمیت دما و رطوبت در دستگاه جوجه‌کشی، به همراه راهکارهای مدیریتی و تکنولوژی‌های مورد استفاده در این حوزه خواهیم پرداخت. همچنین، اهمیت دما و رطوبت در مراحل مختلف جوجه‌کشی و نکاتی که در انتخاب دستگاه جوجه‌کشی باید مد نظر قرار گیرد، مورد بحث قرار خواهد گرفت.

دستگاه جوجه کشی چیست؟

دستگاه جوجه کشی، که به نام انکوباتور نیز شناخته می‌شود، وسیله‌ای تخصصی است که برای پرورش جوجه‌ها به‌کار می‌رود. این دستگاه با شباهت بسیار زیادی به شرایط طبیعی، تخم مرغ‌ها را به جوجه‌های سالم تبدیل می‌کند. در حالت طبیعی، مرغ شرایط مناسبی را برای پرورش جوجه ایجاد می‌کند، اما در دستگاه جوجه کشی، تمامی این شرایط توسط دستگاه فراهم می‌شوند.

در دستگاه جوجه کشی، دما، تماس با هوا، رطوبت و چرخش تخم، با شباهت بسیار زیادی با شرایط طبیعی، مدل ‌سازی شده‌اند. این دستگاه با دقت بالا دما و رطوبت را تنظیم کرده و تخم‌ها را به صورت مداوم و منظم حرکت می‌دهد. نهایتاً، این فرایند باعث تبدیل تخم‌های نطفه‌دار به جوجه‌های سالم خواهد شد. دو عامل بسیار حیاتی در دستگاه جوجه کشی، یعنی دما و رطوبت، از بقیه موارد مهم‌تر هستند. تنظیم دما و اندازه‌گیری رطوبت با بالاترین دقت در دستگاه انجام می‌شود تا جوجه‌ها در سالم‌ترین شرایط برای رشد و پرورش به دنیا بیایند.

دمای مناسب برای جوجه کشی

دمای مناسب برای جوجه‌کشی بستگی به نوع پرنده و مرحله پرورش تخم دارد. به عنوان مثال، در مرحله ستر تخم مرغ، دمای مناسب حدود 37.7 درجه سانتی‌گراد است. در این مرحله، تخم مرغ در دمای نسبتاً بالا قرار گرفته و فرآیند تشکیل جنین در آن آغاز می‌شود. اما در مرحله هچر تخم، که مرحله تبدیل جوجه‌ها است، دمای مناسب حدود 37.2 درجه سانتی‌گراد است. در این مرحله، جوجه‌ها نیاز به یک دمای ملایم‌تر دارند تا به ‌طور صحیح از تخم خارج شده و رشد و تشکیل اعضای بدنشان آغاز شود.

دستگاه جوجه کشی با دقت بالا این دماها را اندازه‌گیری کرده و با تنظیم دمای محیط داخلی، شرایط مطلوب برای جوجه‌کشی را فراهم می‌کند. این تنظیمات دقیق به اجزای حیاتی جوجه کمک می‌کند تا در هر مرحله از جوجه‌کشی به ‌درستی رشد و تکامل یابند.

اهمیت تنظیم دمای دستگاه جوجه کشی

تنظیم دمای دستگاه جوجه کشی امری بسیار حساس و حیاتی است. دمای دستگاه جوجه کشی باید با دقت بالا تنظیم شود. این دما نباید به طور زیادی سرد یا گرم باشد، زیرا در هر دو حالت می‌تواند باعث از بین رفتن نطفه جوجه در داخل تخم شود. در دستگاه جوجه کشی، سنسورهای حساس به دما وجود دارند که باعث می‌شوند دمای دستگاه با بالاترین دقت ممکن تنظیم شود. برای جلوگیری از افزایش یا کاهش ناگهانی دما، یک منبع حرارتی با برق در داخل دستگاه جوجه کشی قرار داده می‌شود. این منبع حرارتی، با اندازه‌گیری دمای محیط تخم توسط سنسورها، در صورت لزوم به کار می‌افتد و دمای محیط را به مقدار مطلوب بازمی‌گرداند.

منبع حرارتی از المنت‌های خاص تشکیل شده است که قابلیت گرم کردن هوا را دارند. این المنت‌ها در بخشی از دستگاه جوجه کشی قرار دارند که هوای تازه به داخل دستگاه وارد می‌شود و این هوا را گرم می‌کنند. این ترکیب از هوای گرم تازه و هوای قبلی باعث افزایش تدریجی دما در دستگاه جوجه کشی می‌شود.

کنترل دما در دستگاه جوجه کشی

کنترل دما در دستگاه جوجه کشی به دلیل اهمیت زیاد آن در فرآیند جوجه کشی بسیار حائز اهمیت است. دما به صورت دقیق کنترل می‌شود و تغییرات کوچک در دما می‌تواند تأثیر بزرگی در نتیجه نهایی جوجه کشی داشته باشد. اگر در طول دوره جوجه کشی، دما بیش از یک درجه یا حتی نیم درجه از مقدار مجاز برای جوجه کشی باشد، این ممکن است باعث مرگ جنین در داخل تخم شده یا مشکلات دیگری در هچ پایینی ایجاد کند.

بنابراین، توصیه می‌شود که از دستگاه‌های جوجه کشی با سنسورهای دقیق و دیجیتالی مانند SHT استفاده کنید. دستگاه‌های جوجه کشی معتبر جهانی مانند آرکام و برینسا از این سنسورها در ماشین‌های جوجه کشی خود استفاده می‌کنند. به عنوان مثال ماشین‌های جوجه کشی آرکام، در اکثر پرورشگاه‌ها و باغ وحش‌های مشهور جهان برای جوجه کشی انواع پرنده‌های زینتی و خزنده‌ها از تخم نطفه‌دار استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها از سنسورهای دما با کیفیت بالا و قابلیت اندازه‌گیری به دقت دهم درجه استفاده می‌کنند که نشان‌دهنده کیفیت بالای دستگاه و استفاده از تکنولوژی به‌روز است.

راه حل سنجش دمای دستگاه جوجه کشی

برای اطمینان از دقت و صحت سنجش دما در دستگاه جوجه کشی، می‌توانید از یک دماسنج به عنوان ابزار اضافی استفاده کنید. اما باید توجه داشته باشید که تمامی دماسنج‌ها دقیق و قابل اعتماد نیستند. دماسنج‌های ارزان قیمت ممکن است دقت کمتری داشته باشند و بتوانند دما را با خطای زیادی نشان دهند، بنابراین برخی از این دماسنج‌ها بهبود وضعیت سنسور دستگاه جوجه کشی را نشان نمی‌دهند.

بهتر است از دماسنج‌های گران ‌قیمت و با کیفیت بالا استفاده کنید. این دماسنج‌ها اغلب دارای دقت بالا و اعتمادسنجی مناسب هستند. همچنین، برخی از این دماسنج‌ها از اپلیکیشن‌های هوشمند بهره‌مندند که به شما این امکان را می‌دهند که دما و رطوبت داخل دستگاه را به صورت لحظه‌ای در تلفن همراه خود مشاهده و از تغییرات آنها آگاه شوید. استفاده از دماسنج‌های با کیفیت و اطلاع از میزان دما و رطوبت به شما کمک می‌کند تا به بهترین شکل ممکن از دستگاه جوجه کشی خود استفاده کرده و مراقبت دقیقتری از جوجه‌های درحال رشد داشته باشید.

اهمیت تنظیم رطوبت دستگاه جوجه کشی

تنظیم رطوبت دستگاه جوجه کشی نیز یک جنبه حیاتی در پرورش جوجه‌ها می‌باشد. رطوبت به ‌عنوان یک عامل کلیدی در رشد و پرورش سالم تخم نقش دارد. اگر رطوبت کمتر از حد لازم باشد، ممکن است منجر به مرگ جوجه در داخل تخم شود و در موارد بهتر، به دنیا آمدن جوجه ضعیف شود. به‌ عنوان مثال، کمبود رطوبت باعث از دست رفتن آب تخم مرغ می‌شود و این ممکن است به مرگ جوجه یا باعث به دنیا آمدن جوجه ضعیف شود.

از سوی دیگر، افزایش زیاد رطوبت ممکن است به ایجاد قطرات آب بر روی پوست تخم مرغ منجر شود که باعث رشد باکتری‌ها و نفوذ آن به درون تخم مرغ خواهد شد. همچنین، افزایش زیاد رطوبت می‌تواند منجر به برهم‌خوردن تناسب تشکیل آب به صورت متابولیک در داخل تخم و تبخیر آن شود، که نتیجه آن ممکن است مرگ جوجه باشد.

در مرحله ستر تخم مرغ، معمولاً رطوبت دستگاه جوجه کشی به حدود 60 درصد تنظیم می‌شود. اگر رطوبت دستگاه جوجه کشی در محدوده 50 تا 60 درصد باشد، جوجه وزن خود را از دست می‌دهد و ضعیف به دنیا می‌آید. به طور کلی، با افزایش وزن تخم مرغ‌ها، درصد رطوبت نسبی باید کمتر شود. در مرحله هچر، با پیشرفت تخم مرغ، نیاز به رطوبت بیشتر می‌شود و لازم است میزان رطوبت روی حدود 70 تا 75 درصد تنظیم شود.

خلاصه بحث

همانطور که در طول مقاله اشاره کردیم، جوجه‌کشی به عنوان یک فرآیند حیاتی در صنعت دامداری و پرورش طیور، نیازمند مراعات دقیق شرایط محیطی و استفاده از دستگاه‌های جوجه‌کشی با تکنولوژی پیشرفته می‌باشد. انکوباتورها با ایجاد دما و رطوبت مناسب، تخم‌های نطفه‌دار را به جوجه‌های سالم تبدیل می‌کنند. دقت و کنترل دما با استفاده از سنسورهای دقیق و دیجیتال، همچنین نظارت بر رطوبت، از جمله اصول اساسی در جوجه‌کشی است.

در انتها، اهمیت انتخاب دماسنج‌های با کیفیت، مدیریت دقیق تغییرات دما و رطوبت در تمام مراحل و استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته جهت بهبود شرایط جوجه‌کشی به وضوح مشخص می‌شود. با این رویکرد، تولید جوجه‌های با کیفیت و سالم، اساسی‌ترین هدف در جوجه‌کشی خواهد بود که به وسیله آن بهره‌مندی بهتری در حوزه پرورش طیور حاصل خواهد شد. با این حال اگر هنوز سوالی در مورد تنظیم دما در دستگاه جوجه کشی دارید، آن را در قسمت نظرات همین پست با مشاورین ما در نغمه تورنگ طلایی در میان بگذارید؛ ما به سوالات شما پاسخ می‌دهیم.