واکسیناسیون در طیور

درمورد واکسیناسیون طیور باید بگوییم که میزان آنتی بادی های مادری در جوجه های تازه هچ شده در حدی است که می تواند در اوایل دوره پرورشی جوجه ها را در مقابل بیماریها محافظت نماید . بنابراین جهت ایجاد ایمنیت کافی در طول دوران پرورش و تولید لازم است که پرندگان در زمانهای مشخص که توسط دامپزشکان فارم با توجه به حضور بیماریهای رایج در منطقه پرورشی معین میگردد واکسینه گردند موفقیت واکسیناسیون طیور به انتخاب واکسن و روش مناسب واکسیناسیون طیوربستگی دارد.

واکسیناسیون از طریق آب اشامیدنی

واکسیناسیون طیوراز طریق آب اشامیدنی متداولترین روش انجام واکسیناسیون در مرغداری ها ست . بهترین زمان جهت تجویز واکسن از راه آب آشامیدنی صبح زود میباشد در این زمان هم طیور میل بیشتری به نوشیدن آب دارند و هم اینکه در مناطقی که دارای آب و هوای گرم میباشند دمای محیط از بقیه اوقات شبانه روز خنک تر است.

حداقل آب مورد نیاز جهت تجویز واکسن طیوربه صورت ذیل محاسبه میگردد:

یک لیتر آب به ازاء هر روز سن جوجه ها برای هر 1000قطعه ویا میزان آب مصرفی روز قبل گله در مدت زمان 2 ساعت ویا 20 % آب مصرفی در روز گذشته را میتوان در نظر گرفت.
آب مورد استفاده جهت واکسیناسیون طیورباید عاری از کلرو هر نوع ماده ضد عفونی کننده باشد.   PH مناسب آب 5.5-7.5 میباشد.تمیز نمودن خطوط آبخوری از بیوفیلم ورسوبات با استفاده از ترکیبات مناسب باید 2-3 روز قبل از اجرای برنامه واکسیناسیون انجام گیرد جهت حصول به این نتیجه توصیه میگردد رسوب زدایی به صورت روتین یکبار در هفته در طول دوره پرورش و تولید بطور منظم انجام گیرد. کلیه ظروف آبخوری ،تانکر، آبپاشها ومیله ای که برای همزدن مخلوط واکسن در آب بکار می رود باید پلاستیکی باشد زیرا وجود یونهای فلزی بخصوص آهن می تواند منجر به غیر فعال شدن ویروس واکسن شود. بمنظور خنثی سازی کلرموجود در آب ومحافظت ویروسهای واکسن 20 دقیقه قبل از افزودن واکسن به آب مورد مصرف جهت واکسیناسیون مقدار 2.5 گرم شیر خشک بدون چربی در هرلیتر آب مصرفی حل می شود و یا می توان از پودر و قرصهای رنگی تجاری موجود در بازاراستفاده نمود.حدود 1-2 ساعت قبل از واکسیناسیون طیورباید اقدام به قطع آب نمود. در فصول گرم مدت تشنگی را می توان به یک ساعت تقلیل داد. چنانچه طیوربرای مدت طولانی تشنه بمانند پس از شروع به مصرف آب جهت نوشیدن آب هجوم آورده که این مساله باعث ریخت وپاش محلول واکسن شده و از طرف دیگر موجب بی نصیب ماندن جوجه های ضعیف از نوشیدن آب حاوی واکسن میگردد.
جهت افزودن واکسن طیورباید ابتدا درپوش واکسن را در سطل های پلاستیکی که حاوی 7-10 لیتر آب مورد مصرف جهت واکسیناسیون همراه با پودر شیر خشک بدون چربی میباشد در زیر آب برداشته سپس چند با رویال واکسن را پر و خالی نموده  تا واکسن کاملا با اب مخلوط گردد سپس مخلوط را به اب تانکر اضافه نمود ویا  اینکه با سرنگ 5 سی سی از آب کلرزدایی شده داخل ویال واکسن تزریق نموده ویال را به آرامی تکان داده تا قرص لیوفیلیزه واکسن بطور کامل حل گردد سپس به اب افزوده شود. در صورت استفاده از تثبیت کننده های رنگی تا وقتی که مخلوط آب رنگی وواکسن به انتهای سیستم آبرسانی نرسیده است باید سیستم ابرسانی را بسته نگه داشت . به ازاء هر 3 متر طول خطوط آبخوری نیپل باید 1 لیتر آب به خارج تخلیه گردد. 
                                                                                  

سپس آبخوری ها را پایین آورده واجازه مصرف آب توسط پرنده داده شود. در حین واکسیناسیون  طیورقدم زدن آرام در سالن جهت تحریک پرنده به نوشیدن آب وکنترل کلیه آبخوری ها از نظر وجود محلول واکسن و یا جریان مداوم واکسن در لوله ها ضروری است . نکته مهم دیگری که باید در مورد واکسیناسیون طیوربه طریق آشامیدنی مد نظر قرار گیرد مدت زمان مصرف واکسن میباشد طول مدت مصرف واکسن بریکنواخت شدن سطح ایمنی در گله موثراست . هر پرنده برای اینکه دوز کامل واکسن را دریافت کند باید به مقدار کافی از محلول واکسن بنوشد بنابراین هر پرنده باید فرصت کافی برای مصرف دوزلازم واکسن را داشته باشد. البته با توجه به اینکه سویه های ویروس واکسن موجود در آب آشامیدنی نسبتا حساس هستند زمان توزیع محلول باید حتی الامکان کوتاه بوده و مدت زمان مصرف واکسن حداقل 5/1 ساعت و حداکثر 5/2 ساعت باشد.در صورت استفاده از تثبیت کننده های واکسن رنگی در آب ، بلافاصله بعد از واکسیناسیون می توان میزان دریافت واکسن را با بررسی تعداد 100پرنده با رنگ آبی در زبان ، منقار وچینه دان تعیین نمود. اگر بیش از 95% پرندگان رنگ آبی نشان دادند واکسیناسیون طیورموفقیت آمیز بوده است.

                                                                                 

منابع:
1. دفترچه راهنمای پرورش گله گوشتی نژاد کاب