داشتن آگاهی و دانش لازمه مصرف آنتی بیوتیک در طیور
”تاثیر آنتیبیوتیکها بر نژادهای مختلف طیور: راهنمای انتخاب آگاهانه
انتخاب آنتیبیوتیک مناسب برای طیور، علاوه بر توجه به بیماری، نیازمند در نظر گرفتن نژاد پرنده نیز هست. نژادهای مختلف طیور، به دلیل تفاوت در سیستم ایمنی و فیزیولوژی، واکنشهای متفاوتی به آنتیبیوتیکها نشان میدهند.
به عنوان مثال:
- جوجه گوشتی: در پرورش جوجه گوشتی، نژادهایی مانند پلاس، آرین، کاپ و راس به دلیل سرعت رشد بالا، بیشتر در معرض بیماریهای عفونی قرار دارند و ممکن است به آنتیبیوتیکهای خاصی بهتر پاسخ دهند. انتخاب آنتیبیوتیک باید با توجه به نوع بیماری شایع در هر نژاد و دوره پرورش صورت گیرد.
- مرغ تخمگذار: در مرغهای تخمگذار صنعتی و محلی، مانند پولتهای تخمگذار لاین، ال اس ال و شیپور، سلامت دستگاه تولید مثل و کیفیت تخممرغ اهمیت ویژهای دارد. استفاده از آنتیبیوتیکها باید با دقت و با در نظر گرفتن تاثیر آن بر کیفیت تخممرغ انجام شود.
- سایر طیور: در مورد جوجه اردک (اسراییلی، مگی، محلی، صغیر)، جوجه بوقلمون (بیوتی، نیکلاس، بوربن، هیبرید و برنز) و جوجه شترمرغ، اطلاعات دقیقی در مورد واکنش آنها به آنتیبیوتیکهای مختلف در دسترس نیست. به همین دلیل، توصیه میشود در صورت نیاز به استفاده از آنتیبیوتیک، حتماً با دامپزشک متخصص مشورت شود.
انتخاب آگاهانه آنتیبیوتیک برای هر نژاد، به کاهش مقاومت آنتیبیوتیکی و بهبود سلامت کلی گله کمک میکند.
نقش تغذیه و خوراک در کاهش نیاز به آنتیبیوتیک در طیور DONE
تغذیه مناسب و با کیفیت، نقش کلیدی در تقویت سیستم ایمنی طیور و کاهش نیاز به استفاده از آنتیبیوتیکها دارد. استفاده از دان و غذاهای طیور با ترکیبات متعادل و غنی از ویتامینها، مواد معدنی و پروبیوتیکها، میتواند به بهبود سلامت دستگاه گوارش و افزایش مقاومت در برابر بیماریها کمک کند.
در این راستا، توجه به نکات زیر ضروری است:
- استفاده از دان استارتر با کیفیت: در دوره جوجهگی، استفاده از دان استارتر با ترکیبات مغذی مناسب، به رشد سالم و تقویت سیستم ایمنی جوجهها کمک میکند و احتمال ابتلا به بیماریها را کاهش میدهد.
- استفاده از مکملهای غذایی: افزودن مکملهای غذایی حاوی پروبیوتیکها و پریبیوتیکها به جیره غذایی طیور، میتواند به بهبود فلور میکروبی دستگاه گوارش و افزایش مقاومت در برابر بیماریهای عفونی کمک کند.
- تامین آب آشامیدنی سالم: آب آشامیدنی باید عاری از هرگونه آلودگی باشد و به طور منظم ضدعفونی شود. تامین آب سالم، به حفظ سلامت دستگاه گوارش و جلوگیری از انتشار بیماریها کمک میکند.
با رعایت اصول تغذیه صحیح و استفاده از خوراک با کیفیت، میتوان به طور چشمگیری نیاز به استفاده از آنتیبیوتیکها در طیور را کاهش داد و به پرورش سالمتر و پایدارتر دست یافت.
“
الگوی مصرف بالا در اندونزی: نتایج پیمایش ۲۰۱۷ 📈
بر اساس اطلاعات ثبتشده، میزان مصرف آنتیبیوتیک در فارمهای مرغ گوشتی اندونزی بسیار بالاست و نگرانیها بهطور ویژه در رابطه با استفاده از آنتیبیوتیکهای دستۀ سوم (که برای سلامت انسان بسیار مضر هستند) مطرح است. مصرف آنتیبیوتیکها اغلب بهجای تجویز دامپزشک، در جریان امور نگهداری طیور و بهصورت روزمره صورت میگیرد.
در آگوست ۲۰۱۷، مؤسسۀ تحقیقاتی Wageningen Livestock Research با هدف ارتقاء بازدهی فارم مرغ گوشتی، پرسشنامهای را مبنی بر میزان مصرف آنتیبیوتیک در فارمهای مختلف جاوه غربی اندونزی طرح کرد.
-
متوسط دوز روزانه: متوسط دوز روزانۀ مصرفی آنتیبیوتیک در این پیمایش ۱۳۳ DD/DY (دوز درمانی روزانه/سال) به دست آمد که دوز بسیار بالایی محسوب میشود.
-
مقایسه با هلند: میزان مصرف اندونزی (۱۳۳ DD/DY) در مقایسه با میزان مصرفی هلند در سال ۲۰۱۶ (۱۰.۵ DD/DY) بسیار بالاست (بیش از ۱۲ برابر).
مصرف بالاتر در مرغداریهای نیمهپوشیده (Closed House)
به طرز غیرمنتظرهای، متوسط دوز مصرفی روزانۀ آنتیبیوتیک برای مرغداریهای نیمهپوشیده (۱۶۰ DD/DY) بیشتر از مرغداریهای روباز (۱۱۶ DD/DY) بود. انتظار میرفت بنا به شرایط بهتر بیوسکیوریتی و عدم وجود استرس گرمایی در مرغداریهای نیمهپوشیده، سلامت کلی طیور بهتر و مصرف آنتیبیوتیک پایینتر باشد.
علت مصرف بالا: بالا بودن مصرف آنتیبیوتیک در این سیستمهای بهتر، احتمالاً ناشی از مصرف خودسرانۀ آن در سیستم مدیریت غلط مرغداری است. مرغداران به این روش عادت کردهاند و از آنتیبیوتیک بهعنوان "تضمینی" برای بازدهی خوب استفاده میکنند، درحالیکه از تهدید آن برای سلامت انسان بی خبرند.
✔️ بیشتر بخوانید: آنتی بیوتیک های طبیعی در خوراک دام و طیور
رویکرد هلند برای کنترل مصرف آنتیبیوتیک 🇳🇱
هلند بهدنبال اجرای تصویبنامۀ "مخالفت با آنتیبیوتیک"، موفق شد میزان دوز مصرفی روزانه را طی ۹ سال تا ۶۵% کاهش دهد. این موافقتنامه شامل برنامههای اجرایی سختگیرانهای بود:
دستهبندی مصرف آنتیبیوتیک در فارمها (DD/DY)
در هلند، مصرف آنتیبیوتیک در فارمها به ۳ دسته بر اساس دوز مصرفی روزانه طبقهبندی میشود:
-
هدف (Target): دوز بین ۰ تا ۱۵ DD/DY. هیچ اقدام بیشتری نیاز نیست.
-
هشدار (Alert): دوز بین ۱۵ تا ۳۰ DD/DY. نیاز به توجه ویژه و انجام اقدامات اصلاحی.
-
اقدام (Action): دوز بالای ۳۰ DD/DY. اقدامات فوری برای کاهش مصرف الزامی است.
دستهبندی آنتیبیوتیکها بر اساس اثرگذاری بر سلامت انسان
خودِ آنتیبیوتیک مصرفی برای حیوان نیز به ۳ گروه اصلی تقسیم میشود:
| گروه |
تعریف و کاربرد |
| گروه ۱ (ایمن) |
آنتیبیوتیکهایی که اثر و بقایایی در بدن انسان بر جا نمیگذارند و در روند درمانی فارمها قابل استفاده هستند. |
| گروه ۲ (احتیاط) |
آنتیبیوتیکهایی که استفاده از آنها بحثبرانگیز است و تنها در موارد استثنا و در مدت محدود میتوان از آنها استفاده کرد. |
| گروه ۳ (خطرناک) |
آنتیبیوتیکهایی که برای سلامت انسان مضر و خطرناک هستند. این داروها تنها در صورتی استفاده میشوند که جایگزین دیگری نداشته باشند و کلاً در روند درمانی قرار نمیگیرند، مگر در موارد نادر و بهصورت انفرادی (برای هر حیوان). |
ترکیبات مصرفی و دوزها: مقایسه با استانداردهای هلند 📊
ترکیبات فعال و گروهبندی داروها در اندونزی
در بازدید از ۱۵ فارم در اندونزی، ۱۳ محصول متفاوت آنتیبیوتیک مصرف میشد (بهطور متوسط ۲.۲ محصول در هر فارم). بخش عمدۀ محصولاتِ مورد استفاده شامل مواد تشکیلدهندۀ فعالی مانند فلوروکینولون (۸۰%)، تتراسایکلین (۸۰%) و پپتید (۵۳%) بودند.
تجزیه و تحلیل استانداردهای هلند روی محصولات مصرفی اندونزی نتایج زیر را نشان داد:
-
۴۳% محصولات مورد استفاده به گروه ۱ (ایمن) تعلق دارد.
-
۲۷% به گروه ۲ (احتیاط) تعلق دارد.
-
۳۰% به گروه ۳ (خطرناک) تعلق دارد.
نکتۀ نگرانکننده: این بسیار نگرانکننده است که ۳۰% از محصولات آنتیبیوتیکی مورد استفاده در اندونزی به گروه ۳ تعلق دارد (در حالی که در سیستم هلند این رقم تنها ۱.۶% است). علاوه بر این، در صنعت مرغ گوشتی اندونزی، آنتیبیوتیکهای گروه ۲ و ۳ نیز اغلب در روال درمانی و بهعنوان تدابیر پیشگیرانه قبل از شروع دورۀ درمان مصرف میشوند.
تفاوت فاحش در دوز مصرفی
دوز مصرفی روزانۀ آنتیبیوتیک به ازای هر کیلوگرم وزن پرندگان در اندونزی بین ۱۰۰ تا ۴۰۰ میلیگرم بر کیلوگرم در روز بود. این ارقام در مقایسه با استانداردهای هلند، ۱۰ برابر یا حتی بیشتر است.
مثال دارویی:
| مشخصه |
اندونزی |
هلند |
| دوز داروی دامی Doxyvet (شامل ۲۵٪ داکسیسایکلین) |
۴۰۰ mg/kg در روز |
۵۴ mg/kg در روز |
| دریافت مادۀ فعال (داکسیسایکلین) |
۱۰۰ mg در روز |
۱۲.۴ mg در روز |
| مقایسه دوزها |
دوز اندونزیایی ۸ برابر دوز مصرفی در هلند است. |
|
لزوم تغییر آگاهی و قانونگذاری 📜
مصرف بیش از حد آنتیبیوتیک، بهویژه سهم بالای آنتیبیوتیکهای دستۀ سوم (که برای سلامت انسان خطرناک هستند)، تهدیدی جدی برای سلامت پرنده و انسان به حساب میآید. دلیل اصلی این مصرف بالا، تلقی آنتیبیوتیک بهعنوان "تضمینی" برای بهبود و افزایش بازدهی است.
به منظور کاهش دوز مصرفی و کنترل این معضل، انجام اقدامات زیر الزامی است:
-
ایجاد تغییر در آگاهی مرغداران: لازم است تغییراتی در زمینۀ آگاهی این افراد ایجاد شود، بهویژه در خصوص مرغدارانی که در نظر دارند مرغداری نیمهپوشیدۀ خود را توسعه دهند.
-
قانونگذاری دولتی: نهایتاً دولت اندونزی میبایست بهمنظور کنترل و هرچه کمتر شدن مصرف آنتیبیوتیک در صنعت مرغ گوشتی، قوانین و مصوبات سختگیرانهای را در رابطه با مصرف آن تصویب و اجرا کند. این امر قطعاً منجر به امنیت غذایی بیشتر و بقای کمتر آنتیبیوتیک در بدن انسان میگردد.
فایل ضمیمه
منتشر شده توسط : نغمه تورنگ طلایی